Μουσείο Ελιάς

Το Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων στην Άνδρο

Το Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων είναι ο ελαιόμυλος του Πιτροφού, γνωστός και ως “βίδα”. Ο διαμορφωμενος από τον Δ. Χέλμη ισόγειος χώρος όπου βρίσκεται το παλιό λιοτρίβι, έχει μετατραπεί σε επισκέψιμο μουσειακό χώρο ως το Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων. Διασώζει όλο τον εξοπλισμό του και σε ταξιδεύει στη προβιομηχανική περίοδο και την ζωοκίνητη τεχνολογία των εγκαταστάσεων παραγωγής ελαιόλαδου. Η αισθητική και η λειτουργικότητα της Κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής αποτυπώνεται στη πρόσοψη του, την εσωτερική λιθοδομή και άλλα αξιοσημείωτα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Οι καμάρες, ο τζακότοπος, το πέτρινο καζάνι, η στέρνα, οι πέτρινες κλίμακες και πολλά άλλα.

Το κτίριο χρονολογείτε πρίν το 1857, έτος που πωλήθηκε μαζί με την οικία του πάνω ορόφου ως ένα πλήρως λειτουργικό ελαιοτριβείο. Αρκετά σωζόμενα στοιχεία αποδεικνύουν ότι το ελαιοτριβείο λειτουργούσε ήδη από το 18ο αιώνα. Στην Άνδρο, λειτουργούσαν ακόμα και μέχρι την δεκαετία του 60′ αρκετοί παρόμοιοι χώροι που εξυπηρετούσαν του κατοίκους του νησιού. Η συγκεκριμένη μονάδα όμως έχει μια ιδιαιτερότητα. Διαθέτει πολλούς χώρους σε αντίθεση με τα περισσότερα ελαιοτριβεία της Ανδρου, όπου η διαδικασία περιοριζόταν σε ένα μόνο μικρό χώρο.

Στο Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων ζωντανεύουν μνήμες από την παραδοσιακή παραγωγή ελαιόλαδου. Τις εποχές των παραδοσιακών αγροτικών κοινοτήτων της Άνδρου. Από το Μουσείο Ελίας Κυκλάδων θα πάρετε μαζί σας την γνώση για την ελιά και το ελαιόλαδο καθώς και έντυπο υλικό που θα σας θυμίζει την επίσκεψή σας.

Η λειτουργία του ελαιόμυλου

Το λιοτρίβι στο Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων λειτουργούσε από τον Οκτώβριο μέχρι τον Φεβρουάριο 14 με 16 ώρες την ημέρα και κάποιες φορές ολόκληρο το εικοσιτετράωρο. Τρεις εργάτες, ο “βιδάτορας” και 2 υποζύγια που συνήθως ήταν αγελάδες έδιναν ζωή στην μονάδα. Η αμοιβή τόσο του “βιδάτορα” όσο και των εργατών εξοφλούνταν σε προσυμφωνημένες ποσότητες ελαιόλαδου από τον πελάτη, τον παραγωγό δηλαδή του καρπού της ελίας.
Όπως οι περισσότερες τότε εργασίες, ειδικά μετά από μια καλή σοδεία κατέληγαν σε γιορτή. Την εποχή της παραγωγής αποτελούσε τόπο συνάθροισης όπου εργαζόμενοι, πελάτες και περαστικοί έπιναν και κανένα ποτηράκι μετατρέποντας την σκληρή δουλειά σε διασκέδαση. Ο ελαιόμυλος λειτούργησε νωρίτερα από το 1857 μέχρι και το 1967.