Ιερός Ναός Παναγίας Θεοσκέπαστης
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Θεοσκέπαστης
Η εκκλησία της Παναγίας της Θεοσκέπαστης βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου στην παραθαλάσσια περιοχή Παραπόρτι της Χώρας, λίγα μέτρα από την πλατεία Καΐρη. Θεωρείται προστάτης όλου του νησιού της Άνδρου αλλά και προστάτης των ναυτικών. Είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα και έχει δύο ψηλά καμπαναριά στην πρόσοψη. Η Σύναξη της Παναγίας της Θεοσκέπαστης εορτάζει του Ακαθίστου Ύμνου, 16 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα.
Η Ιστορία της εκκλησίας
Σύμφωνα με την παράδοση, ένα φουρτουνιασμένο βράδυ η εικόνα της Παναγίας ερχόταν από το πέλαγος προς την ακτή με ένα παράξενο φως. Οι άνθρωποι του νησιού ακολούθησαν το φως που τους οδήγησε σε μία σπηλιά. Έκπληκτοι μέσα στη σπηλιά, πάνω σε φύκια, είδαν την εικόνα της Παναγίας. Την προσκύνησαν και την μετέφεραν στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου. Την επόμενη μέρα όμως, η εικόνα ξαναγύρισε από θαύμα στη σπηλιά. Έτσι, οι νησιώτες αποφάσισαν να χτίσουν μια εκκλησία πάνω από αυτό το σπήλαιο και να τοποθετήσουν την εικόνα μέσα. Οι εργασίες για την ανέγερση του ναού έγιναν με γοργούς ρυθμούς και η εκκλησία ήταν σχεδόν έτοιμη σε ελάχιστο χρόνο. Έλειπε όμως η σκεπή γιατί δεν υπήρχε ξυλεία. Η ίδια η Παναγία φρόντισε γι’ αυτό. Ένα καράβι φορτωμένο με ξύλα κινδύνευσε ανοιχτά στο πέλαγος έξω από την Άνδρο. Ο καπετάνιος μαζί με τους ναυτικούς παρακαλούσαν την Παναγία να τους σώσει από αυτόν τον κίνδυνο. Φωτισμένος ο καπετάνιος έριξε την ξυλεία στη θάλασσα και το πλοίο σώθηκε. Τα ξύλα σιγά σιγά βγήκαν στην ακτή κοντά στη σπηλιά και χρησιμοποιήθηκαν από τους μάστορες για να σκεπάσουν την εκκλησία. Καθώς πίστευαν ότι ο Θεός έστειλε τα κούτσουρα, η εκκλησία ονομάστηκε Θεοσκέπαστη, που σημαίνει σκεπασμένη από τον Θεό.