Πύργος του Αγίου Πέτρου
Ο Πύργος του Αγίου Πέτρου στην Άνδρο
Ο Πύργος του Αγίου Πέτρου είναι ένα εντυπωσιακό αξιοθέατο της Άνδρου, που βρίσκεται στην περιοχή του Γαυρίου, σε μία ιδιαίτερα προνομιακή θέση και χρονολογείται από την Ελληνιστική Περίοδο μεταξύ 4ου - 3ου αιώνα π.Χ.
Είναι κυλινδρικός με ύψος 20 μέτρα, διάμετρο βάσης τα 9,5 μέτρα και είναι κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από ντόπιο σχιστόλιθο. Στο εσωτερικό του σώζεται ελικοειδής σκάλα που οδηγούσε σε πέντε τουλάχιστον ορόφους. Το σωζόμενο ύψος του και η περίπλοκη δομή του τον καθιστούν μοναδικό μνημείο στο είδος του και αποτελεί έναν από τους καλύτερα σωζόμενους των Κυκλάδων.
Η πανοραμική θέση στην οποία βρίσκεται με θέα μέχρι την θάλασσα, έχει δώσει πολλές θεωρίες σχετικά με το ρόλο και την χρήση του. Μία θεωρία λέει ότι ο πύργος λειτουργούσε ως φρυκτωρία, δηλαδή ως πύργος ανταλλαγή φωτεινών σημάτων με φωτιά, επειδή είναι χτισμένος σε μία ιδιαίτερη θέση με πανοραμική θέα προς τη θάλασσα και δυνατότητα ελέγχου των πλοίων. Μία άλλη θεωρία λέει ότι χρησιμοποιήθηκε ως οχυρό για την άμυνα κατά των πειρατών ή άλλων εχθρών και ως καταφύγιο των κατοίκων που βρίσκονταν μακριά από την Παλαιόπολη κατά τα βυζαντινά χρόνια αλλά και κατά το μεσαίωνα.
Γύρω από το μνημείο υπάρχουν εγκαταστάσεις εξόρυξης χαλκού, που λειτουργούσαν μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο πρωταρχικός ρόλος του πύργου φαίνεται ότι ήταν η αμυντική προστασία του μεταλλείου.